Υγεία
Περισσότερα από 46 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους τουλάχιστον 200.000 Έλληνες, πάσχουν από άνοια και όσο αυξάνεται το προσδόκιμο επιβίωσης, τόσο αυξάνονται και τα κρούσματά της.
Αν και πολλά είναι ακόμα αυτά που πρέπει να μάθουν οι επιστήμονες για τον ανθρώπινο εγκέφαλο και τις αιτίες που τον οδηγούν στην απώλεια μνήμης και την άνοια, μερικά πράγματα έχουν ήδη ξεκαθαριστεί. Ξέρουν, παραδείγματος χάριν, ότι το μέγεθός του είναι μέγιστο όταν φτάνουμε τα 20-25 μας χρόνια και στη συνέχεια αρχίζει να φθίνει καθώς και ότι οι περισσότερες μακρινές αναμνήσεις μας αφορούν τις ηλικίες 15-25 ετών.
Είναι επίσης καλά τεκμηριωμένο πως όταν πια γίνουμε 40άρηδες, ο φλοιός του εγκεφάλου αρχίζει να συρρικνώνεται, οι νευρώνες του να ατροφούν και εκεί γύρω στα 45 αρχίζει να χάνει τη δύναμή του.
Όμως όλ’ αυτά, όμως, δεν σημαίνουν ότι από κει και πέρα αρχίζει αναπόφευκτα η αντίστροφη μέτρηση, λέει ο νευρολόγος Παναγιώτης Ζήκος, υπεύθυνος του Ιατρείου Νόσου Πάρκινσον στο 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας. Αντιθέτως, σημαίνουν πως αυτή είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να αρχίσουμε να λαμβάνουμε ορισμένα μέτρα τα οποία θα μειώσουν σημαντικά τις πιθανότητες εκδηλώσεως άνοιας.
Νοητική ενδυνάμωση
Τις τελευταίες δεκαετίες, το επιστημονικό ενδιαφέρον προσελκύει η νοητική ενδυνάμωση, δηλαδή οι μη φαρμακευτικοί τρόποι ενίσχυσης των νοητικών λειτουργιών, ούτως ώστε να σταθεροποιηθεί ή έστω να βελτιωθεί η γνωστική κατάσταση των ασθενών και να διαφυλαχθούν οι νοητικές λειτουργίες των υγιών.
“Σύμφωνα με τα αποτελέσματα διεθνών μελετών, η συμμετοχή νοητικώς υγιών ατόμων σε προγράμματα νοητικής ενδυνάμωσης μειώνει έως 46% την πιθανότητα ανάπτυξης νοητικής έκπτωσης και άνοιας στην μετέπειτα ζωή», λέει η νευροψυχολόγος Φαίη Ευθυμιοπούλου. “Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί έχει υπολογιστεί ότι αν μπορούσαμε να καθυστερήσουμε την έναρξη της άνοιας κατά 5 έτη, ο συνολικός αριθμός των πασχόντων από αυτήν θα μειωνόταν κατά 50%».
Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται διεθνώς νοητική ενδυνάμωση στα άτομα τρίτης ηλικίας που δεν έχουν ακόμα προβλήματα μνήμης, καθώς και στα άτομα με προγεροντική άνοια, ενώ απαραίτητη κρίνεται και για τους μεσήλικες οι οποίοι επειδή, ενδεχομένως, έχουν οικογενειακό ιστορικό θα ήθελαν να προστατεύσουν το μυαλό τους.
Οι απλούστερες μορφές νοητικές ενδυνάμωσης είναι τα σταυρόλεξα, τα παζλ, οι απομνημόνευση ιστοριών, η νοερή εκτέλεση των μαθηματικών πράξεων, και κάθε είδους κουΐζ και ασκήσεις που μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο. Ακόμα και η εκμάθηση ξένων γλωσσών ή μιας νέας τέχνης πιστεύεται ότι μπορεί να βοηθήσει, το ίδιο και παιχνίδια όπως το σκάκι και τα χαρτιά.
Αυτού του είδους οι μέθοδοι, αν και βοηθούν όταν εφαρμόζονται συνδυαστικά, “δύσκολα θα οδηγήσουν σε ορατή βελτίωση στο νοητικό σκέλος» διευκρινίζει η κυρία Ευθυμιοπούλου. “Αντιθέτως, η νοητική ενδυνάμωση με ειδικό πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή, όπως το mind care, το οποίο προσαρμόζεται στο νοητικό δυναμικό κάθε ατόμου και εκτελείται σε συνεργασία με ειδικούς, μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση των νοητικών λειτουργιών, η οποία μπορεί να διατηρηθεί επί 2-5 έτη».
Διαφήμιση
Με αυτό τον τρόπο “μπορεί να βελτιώσει τη νοητική υγεία των ασθενών και να βοηθήσει τα υγιή άτομα να προλάβουν την εμφάνιση άνοιας», συνηγορεί ο Δρ. Ζήκος.
“Είναι ένα πρόγραμμα που μπορεί να το έχει το άτομο στον υπολογιστή ή στο τάμπλετ του και να εξασκείται, έχοντας πρόσβαση σε αυτό απ’ όπου κι αν βρίσκεται. Επιπλέον, οι περισσότεροι ασθενείς που το δοκίμασαν αναφέρουν ότι τους βοήθησε να καταπολεμήσουν σε μεγάλο βαθμό την απάθεια, την απόσυρση και την καταθλιπτική συμπτωματολογία τους, έγιναν πιο διαδραστικοί, βελτίωσαν την ψυχολογία τους και απέκτησαν ξανά την αυτονομία τους και τον έλεγχο του εαυτού τους μέσω της συνειδητής προσπάθειας που κατέβαλλαν», καταλήγει.
Άνοια και Πάρκινσον
Οι αιτίες της άνοιας είναι πολλές και διαφορετικές. Το 55-60% των κρουσμάτων της οφείλονται στη νόσο Αλτσχάιμερ, ενώ άλλο ένα 20% είναι άνοια αγγειακής αιτιολογίας που προκαλείται από τη σταδιακή νέκρωση περιοχών του εγκεφάλου, εξαιτίας ανεπαρκούς παροχής αίματος που οφείλεται σε εγκεφαλικά επεισόδια. Τα εγκεφαλικά μπορεί να είναι μεγάλα ή μικρά, μεμονωμένα ή πολλαπλά και να γίνουν ή όχι αντιληπτά.
Άλλες μορφές άνοιας οφείλονται σε σπανιότερα αίτια από τα οποία παίρνουν την ονομασία τους: άνοια με σωμάτια Lewy, μετωποκροταφικές άνοιες κ.λπ.
Η άνοια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και με άλλα νευρολογικά προβλήματα, όπως η νόσος του Πάρκινσον, το 50-80% των πασχόντων από την οποία εκδηλώνουν τελικά και προβλήματα μνήμης και κρίσης.
“Το πρώτο σύμπτωμα της άνοιας λόγω νόσου Αλτσχάιμερ είναι η διαταραχή στην εγχάραξη νέων μνημονικών παραστάσεων και πληροφοριών, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μη θυμάται τα πρόσφατα γεγονότα», λέει ο Δρ. Ζήκος. “Συχνά παρουσιάζεται επίσης διαταραχή στην αντίληψη του χώρου, του χρόνου και της εύρεσης λέξεων. Στους ασθενείς με Πάρκινσον, όμως, η άνοια συνήθως αρχίζει με διαταραχές στην κρίση (π.χ. ο ασθενής δυσκολεύεται να διαλέξει μεταξύ δύο πραγμάτων), στην αντίληψη του χώρου και στην ικανότητα συγκέντρωσης, ενώ αργότερα εκδηλώνεται το πρόβλημα μνήμης».
Πολύ πριν εκδηλωθεί η άνοια, που συνήθως εμφανίζεται μετά τα 65 έτη, πολλοί άνθρωποι εκδηλώνουν ήπια νοητική διαταραχή (ή ήπια γνωστική έκπτωση), που μερικές φορές αποτελεί πρόδρομη κατάστασή της.
“Οι πάσχοντες από αυτήν συνήθως είναι μεσήλικες, κυρίως 50άρηδες και 60άρηδες, που παραπονιούνται ότι δυσκολεύονται νοητικά (π.χ. ξεχνούν κάποια ραντεβού, δυσκολεύονται μερικές φορές να βρουν τη λέξη που θέλουν να πουν, δυσκολεύονται να κάνουν έναν προγραμματισμό κ.λπ.), χωρίς όμως να διαταράσσεται η καθημερινή λειτουργικότητα τους», εξηγεί ο Δρ. Ζήκος. “Στο τουλάχιστον 12% των περιπτώσεων, η διαταραχή αυτή εξελίσσεται σε άνοια, ενώ ακόμα και σε άτομα με καθ’ όλα φυσιολογική νοητική λειτουργία ένα ποσοστό (περίπου 2%) παρουσιάζουν μεγαλώνοντας άνοια».
Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα
Via: Πηγή
Διαφήμιση
ΣΧΕΤΙΚΑ: Αλτσχάιμερ, έκπτωση, Έλληνες, επιστήμονες, υγεία
