Η δυσφαγία ή αλλιώς οι διαταραχές κατάποσης συνδέονται με κάθε υποκειμενική ή αντικειμενική δυσκολία στην κατάποση στερεάς ή υγρής τροφής ή η εμφάνιση βήχα ή πνιξίματος κατά τη διάρκεια της κατάποσης.
Δεν πρέπει να συγχέονται με άλλα προβλήματα διατροφής όπως η νευρική ανορεξία, που έχει καθαρά ψυχολογικά αίτια. Είναι ένα πολύ σοβαρό σύμπτωμα που πρέπει να αντιμετωπίζεται έγκαιρα, για να αποφευχθούν σοβαρότερες επιπλοκές για τον ασθενή.
Η κατάποση είναι μία αρκετά περίπλοκη διαδικασία που εκτελεί ο οργανισμός, για την οποία απαιτείται ο συντονισμός και ο έλεγχος 50 μυϊκών ομάδων και 5 κρανιακών νεύρων, κι έτσι η παρουσίαση ενός προβλήματος δυσφαγίας μπορεί να οφείλεται σε ποικίλα αίτια και να εμφανίζεται με διαφορετικά συμπτώματα.
Τα πιο συχνά συμπτώματα της δυσφαγίας είναι η αδυναμία κατάποσης, η καταβολή μεγαλύτερης προσπάθειας για τη μάσηση και την κατάποση, ο βήχας κατά τη διάρκεια ή μετά την κατανάλωση φαγητού ή ποτού, τα μεγάλα σε διάρκεια γεύματα, η αίσθηση ξένου αντικειμένου στον λαιμό, η διαφυγή τροφής ή υγρού από το στόμα, η αλλοίωση της φωνής, η απώλεια όρεξης αλλά και βάρους λόγω μη επαρκούς σίτισης και οι επανειλημμένες λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Στα παιδιά και στα μωρά μπορεί να παρουσιαστεί ως δυσκολία στα γεύματα (μεγάλη διάρκεια γευμάτων) ή στον θηλασμό, ως άρνησή τους για λήψη τροφής ή υγρών, με βήχα ή πνιγμό κατά τη σίτιση, με συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού και με αδυναμία απόκτησης φυσιολογικού βάρους.
Προβλήματα που δυσχεραίνουν τη σίτιση ενός ατόμου μπορεί να οφείλονται είτε σε κάποιο πρόβλημα υγείας ή απλά στην αύξηση της ηλικίας του.
Τα ηλικιωμένα άτομα συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατάποση και στη μάσηση της τροφής τους.
Η δυσφαγία, όπως αυτή ονομάζεται, μπορεί να προέλθει από παθολογικά αίτια όπως π.χ. το εγκεφαλικό επεισόδιο, η νόσος του Πάρκινσον, η άνοια, το Αλτσχάιμερ και ο καρκίνος του φάρυγγα.Συχνά όμως η δυσφαγία μπορεί να σχετίζεται και με ψυχολογικούς παράγοντες. Η μειωμένη διάθεση που παρατηρείται σε ηλικιωμένους ανθρώπους, πολλές φορές οδηγεί σε μειωμένη όρεξη και άρνηση κατανάλωσης επαρκούς τροφής. Επίσης τα φάρμακα που λαμβάνουν μπορεί να αλλοιώσουν αισθήσεις όπως η γεύση και η όσφρηση, επηρεάζοντας κατά συνέπεια και τη λήψη φαγητού.
Στους ασθενείς με διαταραχές κατάποσης χρειάζεται άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας σίτισης με σωληνάκι Levin ή και γαστροστομία. Η σίτιση με Levin προτιμάται αρχικά σε όλους αυτούς τους ασθενείς, δεν προβλέπεται όμως να γίνεται μακροχρόνια. Η γαστροστομία είναι η εναλλακτική μέθοδος σίτισης ασθενών με άνοια, νόσο Parkinson και εγκεφαλικά επεισόδια, καθώς η σίτιση με Levin έχει σοβαρά μειονεκτήματα και δεν μπορεί να παραταθεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Πλέον γίνεται αναίμακτα και χωρίς χειρουργική επέμβαση, μέσω της γαστροσκόπησης.
Η διάγνωση της δυσφαγίας μπορεί να γίνει με μια ειδική και προσιτή εξέταση που γίνεται στο ιατρείο, στο νοσοκομείο ή και στο σπίτι από τον ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο αν ο ασθενής δεν μεταφέρεται. Η εξέταση λέγεται FEES (Flexible Εndoscopic Εvaluation of Swallowing – Ενδοσκοπική εκτίμηση της κατάποσης με το εύκαμπτο ρινοφαρυγγολαρυγγοσκόπιο). Είναι σημαντικό να γίνει η διάγνωση της δυσφαγίας, για να εκτιμήσουμε πότε o ασθενής μπορεί να παίρνει τροφή από το στόμα χωρίς τον φόβο των εισροφήσεων. Επίσης, για να αποφασίσουμε το είδος και τη σύσταση των τροφών και να κατευθύνουμε τη θεραπευτική μας στρατηγική. Η δυσφαγία είναι ένα σοβαρό σύμπτωμα, που πρέπει να αντιμετωπίζεται έγκαιρα για να αποφευχθούν σοβαρότερες επιπλοκές λόγω κυρίως των σιωπηλών εισροφήσεων ή λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την τάση για ολοένα βελτιούμενη ποιότητα στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Οι ασθενείς που πάσχουν από δυσφαγία σε όποιο αίτιο και αν οφείλεται αυτή,βιώνονυ μια πολύ δύσκολη καθημερινότητα και αξίζουν μια διεπιστημονική προσέγγιση που εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής.
γράφει η Ανατολή Παταρίδου, ΩΡΛ
ΠΗΓΗ: www.iatropedia.gr
Via: Πηγή