Τι είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα και πως αντιμετωπίζεται;

Τι είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα και πως αντιμετωπίζεται;

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα υπάρχει για να εξαλείφει ξένους εισβολείς (“αντιγόνα» τα λέμε στην ιατρική), αλλά πρέπει και να δείχνει ανοχή, δηλαδή να μην αντιδρά ενάντια στα ίδια μας τα όργανα.

Γνωρίζουμε ότι σε κανέναν άνθρωπο αυτό δεν επιτυγχάνεται 100%. Σε όλους μας υπάρχει πάντα έστω κι ένας μικρός αριθμός αυτοαντισωμάτων ακόμη κι αν είναι ανενεργά.

Η αποτυχία να μείνουν ανενεργά έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση αυτοάνοσων ασθενειών. Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα και κυρίως τι είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα και πως αντιμετωπίζεται;

Ως αυτοάνοσα καλούμε στην ιατρική όλα εκείνα τα νοσήματα στα οποία ο ίδιος ο οργανισμός μας καταστρέφει ένα ή περισσότερα όργανά του επειδή για κάποιον ή κάποιους λόγους δεν τα αναγνωρίζει ως δικά του, αλλά ως “ξένα». Αντιδρά δηλαδή, όπως θα έκανε σε κάθε εξωτερικό “εισβολέα» π.χ. έναν ιό ή ένα μικρόβιο προκειμένου να σωθεί, αλλά τελικώς αυτοκαταστρέφεται.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι όταν ο οργανισμός καταστρέφει το θυρεοειδή αδένα. Η πάθηση αυτή ονομάζεται “αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα» και στην πραγματικότητα είναι τουλάχιστον πέντε παθήσεις με την ίδια αιτία, αλλά λιγότερο ή περισσότερο παρόμοια συμπτώματα κι εξέλιξη. Οι κυριότερου τύποι λοιπόν είναι:

– η εστιακή θυρεοειδίτιδα,

– η θυρεοειδίτιδα Hashimoto,

– η ατροφική θυρεοειδίτιδα,

– η σιωπηλή κι η επιλόχειος θυρεοειδίτιδα και,

– η νόσος Grave’s.

Να σημειώσω ότι ως σιωπηλή ορίζεται μια νόσος που εξελίσσεται χωρίς να δίνει συμπτώματα. Η “σιωπηλή αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα» μπορεί να εκδηλωθεί αμέσως μετά τον τοκετό άγνωστο για ποια αιτία και τα συμπτώματα μπορεί να είναι είτε του υπερθυρεοειδισμού (ταχυκαρδίες, ανεξήγητες εφιδρώσεις, μη αντοχή της ζέστης, διάρροια, εξάψεις κ.λ.π.) είτε του υποθυρεοειδισμού (βραδυκαρδία, νωχελικότητα, δυσκοιλιότητα, μη αντοχή στο κρύο, υπνηλία κ.λ.π.) είτε να αρχίσει με υπερ- και να εξελιχτεί σε υπο-θυρεοειδισμό.

Τα παραπάνω μπορεί στη λεχωίδα να συνοδεύονται από μια μικρή ανώδυνη διόγκωση του θυρεοειδούς στην ψηλάφηση και υπάρχει πλήρης αποκατάσταση μέσα σε ένα χρόνο. Στις ΗΠΑ περί το 5% των λεχωίδων έχουν ένα ή περισσότερα επεισόδια επιλόχειας θυρεοειδίτιδας.

Η αυτοκαταστροφή των κυττάρων του θυρεοειδούς έχει προφανώς, ως αποτέλεσμα, σταδιακώς λιγότερη παραγωγή ορμόνης από αυτό τον αδένα. Έτσι, το άτομο πάσχει από υποθυρεοειδισμό κι όταν ο θυρεοειδής καταστραφεί κι ατροφήσει τελείως μπορεί να εκδηλωθεί (αν δεν ζητηθεί στο μεταξύ ιατρική βοήθεια) μυξοίδημα (απάθεια, βραδυκαρδία, βαρειά δυσκοιλιότητα, πολύ αργή ομιλία, ψυχρό κι άσπρο δέρμα, παχυσαρκία, δύσπνοια, πολύ αργές κινήσεις κ.λ.π.)

Η “νόσος Grave’s», η άλλη συνήθης μορφή αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας έχει την κλινική εικόνα του υπερθυρεοιδισμού που περιέγραψα πιο πάνω μέχρις ότου ο θυρεοειδής καταστραφεί τελείως και “σιωπήσει».

Αιτίες

Ο ρόλος της κληρονομικότητας στην αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα έχει αποδειχθεί επανειλημμένως, αλλά η έρευνα συνεχίζεται ώστε να εντοπισθούν όλα τα εμπλεκόμενα γονίδια στην εμφάνισή της.

Επίσης, πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες έχει φανεί ότι παίζουν ρόλο π.χ. μικρόβια, το παρατεταμένο άγχος, πιθανώς το κάπνισμα κ.λ.π.

Συνυπάρχοντα νοσήματα

Η ύπαρξη της αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας τύπου Hashimoto είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για να εμφανίσει κάποιο άτομο λέμφωμα του θυρεοειδούς (=κακοήθης νόσος που αφορά κυρίως γυναίκες άνω των εβομήντα ετών). Ακόμη, όσες γυναίκες έχουν Hashimoto εμφανίζουν συχνότερα καρκίνο του μαστού, στειρότητα, καθ’ έξιν αποβολές και κατάθλιψη. Σε όλα αυτά δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη επιστημονικώς ο λόγος που συσχετίζονται. Προσeξτε! Δεν λέω ότι όποιος/α έχει αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα θ’ αναπτύξει οπωσδήποτε κάποιο/α από τα παραπάνω!

Παρακολούθηση κι αντιμετώπιση της νόσου

Η παρακολούθηση του ασθενούς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο με υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα. Όσον αφορά τη φαρμακευτική αγωγή αυτή αποσκοπεί στο να παρέχει στον ασθενή την ορμόνη που δεν παράγει πλέον ο θυρεοειδής (χάπια λεβοθυροξίνης), αλλά και στο να καταστείλει τα συμπτώματα σε περίπτωση που υπάρχει υπερθυρεοειδισμός (χάπια μεθιμαζόλης, καρβιμαζόλης, προπυλθυουρακίλης).

Η θυρεοειδίτιδα είναι φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα. Ο όρος θυρεοειδίτιδα περιλαμβάνει ποικιλία παθολογικών καταστάσεων με διαφορετικές κλινικές εικόνες και συμπτώματα, οι οποίες έχουν κοινό σημείο την φλεγμονώδη αντίδραση του θυρεοειδή αδένα (βλέπε πίνακα). Είναι το σύνδρομο που προκαλείται από την απάντηση του θυρεοειδή σε διάφορα φλεγμονώδη ερεθίσματα, το οποία μπορεί να είναι εξωγενή (μικρόβια ή ιοί) ή ενδογενή (αυτοάνοσα).

Διαφήμιση

**** Θυρεοειδίτιδα Graves

Γνωρίζετε ότι η Θυρεοειδίτιδα Graves χρήζει ειδικής διατροφικής φροντίδας; Ενημερωθείτε για τα διατροφικά μέτρα που πρέπει να λάβετε!

Περιγραφή θυρεοειδίτιδας Graves

Η νόσος Graves (Γκρέιβς) αποτελεί την πιο συχνή μορφή θυρεοτοξίκωσης και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, πιο συχνά στις γυναίκες. Πήρε την ονομασία της προς τιμήν του Robert Graves, ο οποίος παρείχε μία από τις πρώτες λεπτομερείς περιγραφές αυτής της διαταραχής στις αρχές του 19ου αιώνα.

Στη νόσο Graves, τα Β λεμφοκύτταρα συνθέτουν ανοσοσφαιρίνες που συνδέονται στον υποδοχέα της TSH στον θυρεοειδή. Ως αποτέλεσμα, όμως, δεν ρυθμίζεται η παραγωγή των ανοσοσφαιρινών με τρόπο ανάλογο με αυτόν της έκκρισης της TSH από την υπόφυση. Συνέπεια του φαινομένου αυτού είναι η παγίδευση ιωδίου από τον θυρεοειδή και η αυξημένη σύνθεση τόσο της Τ4 όσο και της Τ3. Διογκόνεται δε και το μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται βρογχοκήλη.

***θυρεοειδίτιδα Χασιμότο

Τι συμπτώματα φέρνει η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο; Το σίγουρο είναι ότι η αυτοάνοση θυροειδίτιδα του Χασιμότο έχει πολλά πρόσωπα. Τα συμπτώματα που μπορεί να έχετε σήμερα μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά που θα έχετε σε πέντε ή δέκα χρόνια κι αυτό γιατί η Χασιμότο με τον καιρό εξελίσσεται, αλλάζει και δείχνει συνεχώς μια άλλη πλευρά της.

Γεγονός επίσης είναι ότι εκείνοι που πάσχουν από θυρεοειδίτιδα Χασιμότο μπορεί να εμφανίζουν εντελώς διαφορετικά συμπτώματα μεταξύ τους.

Κι αυτό δημιουργεί, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της νόσου, όταν κανείς ρωτά και προσπαθεί να μάθει για την ασθένεια, μία σύγχυση.

Συχνά η νόσος εξελίσσεται σε αργό ρυθμό, έτσι που τα συμπτώματά της δε γίνονται άμεσα αντιληπτά.

Στα αρχικά στάδια έρχονται συχνά, αλλά όχι πάντα, τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού στο προσκήνιο.

Η αιτία για αυτόν τον υπερθυρεοειδισμό είναι η καταστροφή του θυρεοειδικού ιστού και η απελευθέρωση των ορμονών που είναι ήδη αποθηκευμένες σε αυτόν στην κυκλοφορία του αίματος. Πρόκειται στις περισσότερες περιπτώσεις για έναν ήπιο υπερθυρεοειδισμό, ο οποίος στην πορεία δίνει σταδιακά τη θέση του σε μια χρόνια υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.

Αυτή η φάση μπορεί συχνά να περάσει απαρατήρητη.

Τα περισσότερα από τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού είναι τα αποκαλούμενα “γενικά συμπτώματα» όπως νευρικότητα, αϋπνίες και τάση για εφίδρωση. Η φύση των συμπτωμάτων εξηγεί γιατί η Χασιμότο στη αρχή δρα απαρατήρητη.

Όταν παρατηρηθούν παρατεταμένα συμπτώματα όπως αϋπνία, υπερβολική εφίδρωση, διάρροιες, ρίγη και αίσθημα παλμών ζητείται συνήθως η γνώμη του ενδοκρινολόγου.

Το αν η θεραπεία με θυρεοστατικά φάρμακα – φάρμακα που διακόπτουν τη σύνθεση των ορμονών στο θυρεοειδή- είναι απαραίτητη σε αυτή τη φάση, πρέπει να αποφασιστεί από τον ενδοκρινολόγο, ο οποίος πρώτα θα αποκλείσει τις άλλες αιτίες υπερθυρεοειδισμού.

Διακυμάνσεις στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών και εναλασσόμενες φάσεις υπερ- και υπολειτουργίας του θυρεοειδούς δεν είναι σπάνιο να παρατηρηθούν και συνοδεύονται συνήθως και από τα αντίστοιχα συμπτώματα.

***Σιωπηλη θυρεοειδιτιδα

Η αφανής (silent) θυρεοειδίτιδα χαρακτηρίζεται από παροδικό υπερθυρεοειδισμό που ακολουθείται από υποθυρεοειδισμό. Είναι παρόμοια με την υποξεία θυρεοειδίτιδα, δε συνοδεύεται όμως από πόνους, νυκτερινούς ιδρώτες, γενική καταβολή, αδυναμία, και πόνους στα κόκκαλα και έχει ολοφάνερα διαφορετικό αίτιο.

Από όλους τους ασθενείς το ένα τρίτο θα παρουσιάσει και τις δύο φάσεις, το ένα τρίτο θα παρουσιάσει μόνο την υπερθυρεοειδική και το άλλο τρίτο μόνο την υποθυρεοειδική φάση.

Η αφανής θυρεοειδίτιδα είναι πάντα αυτοπεριοριζόμενη με την υπερθυρεοειδική φάση να επιμένει για ένα με τρεις μήνες. Συνήθως στο 80% αποκαθίσταται στη συνέχεια η φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία ή εξελίσσεται στο 20% σε υποθυρεοειδισμό.

Συμπτώματα: Στην αφανή θυρεοειδίτιδα, πρώτα θα εμφανιστούν συμπτώματα ήπιου υπερθυρεοειδισμού. Μπορεί να παρατηρήσουμε πιο γρήγορο παλμό της καρδιάς, ελαφριά νευρικότητα, αίσθημα υπερκινητικότητας, μερική απώλεια βάρους και αυξημένη εφίδρωση. Ο θυρεοειδής αδένας θα είναι μέτρια διογκωμένος.

Τι την προκαλεί: Η αφανής θυρεοειδίτιδα φαίνεται να συνδέεται με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto γιατί και στις δύο παθήσεις ο θυρεοειδής αδένας περιέχει μεγάλους αριθμούς ανοσοποιητικών κυττάρων, που ονομάζονται λεμφοκύτταρα. Επίσης, το αίμα περιέχει αντισώματα που κατευθύνονται ενάντια στο θυρεοειδικό ιστό (αντιθυρεοειδικά αντισώματα). Ένας παράγοντας που δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί, που δε φαίνεται να είναι μικρόβιο, πυροδοτεί μία καταστροφική διαδικασία στο θυρεοειδή αδένα, καταλήγοντας σε διαρροή υπερβολικών ποσοτήτων αποθηκευμένων θυρεοειδικών ορμονών.

Πληροφορείς ¨Ηλίας Κ. Σιακαβέλλας – Παθολόγος , endocrine.gr , logodiatrofis.gr hashimoto.gr για το newsitamea.gr

Διαφήμιση

ΣΧΕΤΙΚΑ: αντιμετώπιση, αντισώματα, απώλεια βάρους, γονίδια, γυναίκες, δέρμα, θεραπεία, κάπνισμα, παχυσαρκία, συμπτωμάτων, τι είναι, φάρμακα, φύση
Διαφήμιση